غذاهای سرخ کرده به دلیل بافت ترد و چیپسی بین مردم طرفداران زیادی دارد. در زمان خیلی قدیم البته غذاها بیشتر حالت آب پز و آش مانند داشتند و سرخ کردنی ها زیاد مرسوم نبودند. طبیعی است که طبخ غذا به این صورت برای سلامت و نشاط انسان نمی تواند ضرری داشته باشد.
اما از وقتی سرخ کردنی ها وارد سبد مصرف روزانه مردم شد بیماری های مختلفی از جمله چاقی، اضافه وزن، فشارخون، بیماریهای گرفتگی عروق، بیماریهای قلبی و غیره هم به جمع بیماریهای شایع بین مردم اضافه شد. بنابراین خیلی زیاد ضروری است که هنگام طبخ و استفاده از مواد غذایی نهایت تلاش را برای حفظ کیفیت و خاصیت مواد غذایی بکنیم.
چنانچه برای پخت مواد غذایی از دستگاههای برقی امروزی هم استفاده می کنیم بهتر است قبل از خرید از مزایا و معایب آن دستگاه برای حفظ سلامت آگاهی پیدا کنیم و با علم به چگونگی کارکرد دستگاه آن را خریداری کنیم.
برای سرخ کردن، در ابتدا که خب فقط یک ماهی تابه بود و روغن. اما دستگاه های برقی سرخ کن به بازار آمد. این دستگاهها به دلیل سهولت در استفاده نسبت به ماهی تابه طرفداران زیادی پیدا کردند. دستگاه های سرخ کن الکترونیکی در ابتدا فقط با روغن فراوان عمل سرخ کردن را انجام می دادند. اما امروزه دستگاه های سرخ کن جدید بدون روغن به بازار آمده که با عنوان هواپز یا ایر فرایر (Air Fryer) هم شناخته شده هستند. همچنین سرخ کن های گازی که بیشتر باید در فضای روباز مورد استفاده قرار گیرد هم نوع دیگری از سرخ کن هستند. در این مقاله قصد داریم سرخ کن ها را به همراه عملکردشان و تأثیرشان بر سلامتی بدن مورد مطالعه قرار دهیم.
سرخ کن های الکترونیکی یا برقی
در سرخ کن های برقی، معمولاً مواد غذایی داخل یک سبد فلزی سوراخ دار یا یک توری فلزی قرار می گیرند. در محفظه زیر سبد روغن ریخته می شود. سپس سبد همراه مواد غذایی داخل روغن داغ قرار می گیرد. این روش همان طور که مشخص است به حجم روغن بالایی نیاز دارد.
چند نکته برای افزایش کیفیت مواد غذایی و به طبع افزایش سلامت و حفظ وزن طبیعی بدن
- در موقع سرخ شدن دقت شود که روغن و مواد غذایی داخل آن نسوزد یا بیش از حد سرخ نشود. چون کیفیت ماده غذایی پایین می آید و قطعاً برای حفظ سلامتی و طبیعی ماندن وزن بدن مضر است. بعلاوه اینکه این روغن سوخته دیگر قابل استفاده نیست و میانگین مصرف و هزینه کرد خانواده بابت خرید روغن بالا می رود.
- حتماً از روغن های مخصوص سرخ کردنی استفاده شود. در این صورت از این روغن، اگر نسوزد می توان برای چند نوبت استفاده کرد.
- به هیچ وجه روغن های مخصوص خوراکی را با روغن های سرخ کردنی جهت صرفه جویی در هزینه ها ترکیب نکنید. روغن های خوراکی ابداً تحمل حرارت بالای این دستگاه را ندارند. استفاده از آنها برای سرخ کردن، سبب تغییر ماهیت آنها و به وجودآمدن مواد سمی داخل آن می شود. در این صورت این هزینه به ظاهر کم شده، باید برای درمان بیماری های ناشی از این روغن ناسالم، مصرف شود. به علاوه اینکه تهدید سلامت بدن و اضافه وزن ناشی از این روغن ناسالم به این صرفه جویی اصلاً نمی ارزد.
- موقع خرید سرخ کن با روغن، نوع فیلتردار آن را تهیه کنید. بعضی از مدل های این دستگاه فیلتر دارند که این فیلتر باعث افزایش عمر روغن و کاهش بو گرفتن غذاها می شود. اما این فیلتر به هیچ وجه نباید در معرض آب قرار گیرد. موقع شستشوی سبد فلزی حتماً باید آن را از داخل محفظه دستگاه خارج کرده و شستشو داد.
هنگام استفاده از سرخ کن
- به چراغ های هشدار رنگی آن دقت شود. مثل چراغ نشانگر گرم شدن و آماده بودن دستگاه. همچنین تنظیم تایمر برای هر ماده غذایی به میزان مورد نیاز برای آن ماده را فراموش نکنید. در این صورت شما سر موقع مواد غذایی را از محفظه خارج می کنید. این از سوختن یا سرخ شدن بیش از حد جلوگیری می کند.
مزایا
- این روش تقریبا تنها مزیتی که دارد این است که مواد غذایی چون با روغن فراوان سرخ می شوند طعم و مزه آن ها بسیار ترد و خوشمزه می شود و به همین خاطر هم هنوز طرفداران خود را دارد.
معایب
- استفاده از روغن زیاد که خب مصرف بالای روغن بسیار حالت چاق کنندگی دارد. همچنین بیماریهای دیگر نظیر گرفتگی عروق و بیماریهای قلبی
- سایز کوچک آنها نسبت به بقیه انواع مدل سرخ کن که مواد غذایی در حجم کامل و درسته داخل آن قابل سرخ شدن نیستند.
- تمیزکاری سخت آنها بدلیل زیاد پاشیدن روغن به دیواره ها یا بعضاً سوختن روغن مانده روی دیواره ها
سرخ کن های بدون روغن یا ایر فرایر (Air Fryer)
نحوه کار سرخ کن های بدون روغن به این صورت است که به المنت حرارتی پرقدرت مجهزند. انتقال گرما به غذا از طریق جریان همرفتی صورت می گیرد. همچنین یک فن داخل آن ها وجود دارد که هوای داغ را داخل محفظه به گردش می اندازد. در این حالت مواد غذایی در واقع به جای روغن زیاد، با هوای داغ پخته می شوند. به همین دلیل به این دستگاه ها هواپز یا ایرفرایر هم گفته می شود.
البته مقدار کمی روغن باید در این دستگاه استفاده شود. فشار زیاد هوا که به این روغن ها برخورد می کند باعث داغ شدن و معلق شدن ذرات روغن روی مواد غذایی می شود. این عمل باعث می شود مواد غذایی طعم سرخ شدن با روغن را هم به خود بگیرند و حالت ترد و چیپسی مواد غذایی سرخ شده را هم داشته باشند.
مزایا
- مواد غذایی سالم تر و با حفظ کیفیت. چون مواد غذایی با روغن بسیار کم سرخ می شوند. چون روغن اضافه آنها هم جذب نمی شود کالری کمتری به بدن می رسانند و این یعنی عدم چاقی و اضافه وزن.
- تمیزکاری و شستشوی آسان، چون روغن زیادی وجود ندارد و پاشیدن روغن به دیواره ها کم است.
- ایمن بودن این دستگاه برقی . این دستگاه بر خلاف مایکروویو ابداً تشعشعات خطرناک ندارد و کاملاً ایمن است.
معایب
- گران قیمت بودن آن نسبت به سرخ کن های برقی باروغن
- هر برند این دستگاه دستور طبخ خاص خود برای هر ماده غذایی دارد. اگر این نکات رعایت نشود مواد غذایی خشک، سوخته یا سفت و غیرقابل استفاده می شوند.
- کابل برق آنها کوتاه است.
سرخ کن گازی
سرخ کن های گازی به دو دسته سرخ کن های رومیزی و سرخ کن های صنعتی تقسیم می شوند. مدل های رومیزی برای استفاده در منزل مناسب هستند. مدل های صنعتی بیشتر مناسب فست فودی ها و رستوران ها هستند.
در این مدل سرخ کن حرارت مورد نیاز برای سرخ شدن از گاز گرفته می شود. به همین دلیل سرعت داغ شدن روغن نسبت به مدل های برقی بیشتر است. این سرخ کن یک محفظه دارد که روغن داخل آن ریخته می شود. سبدی فلزی که با مواد غذایی داخل این روغن داغ جهت سرخ شدن قرار داده می شود. مواد غذایی با این مدل سرخ کن تردتر و چیپسی تر می شوند و خوشمزگی بیشتری دارند.
مدل رومیزی این سرخ کن ها، در آشپزخانه معمولاً جای زیادی را اشغال نمی کند. اما به دلیل گازی بودن، موقع کار با آن باید احتیاط های لازم را نمود. همچنین بوی سرخ کردنی است که موقع استفاده از آن در فضای منزل می پیچد. اگر امکان آن باشد که در محیط روباز قرار داده شود از لحاظ بوی سرخ کردنی که در منزل پخش نشود مناسب تر و همچنین ایمن تر است.
مزایا
- کیفیت و طعم غذا در این مدل سرخ کن بهتر از مدل های برقی حفظ می شود. برای حفظ سلامت بدن مدل مناسب تری هستند. (انرژی برق سبب از دست رفتن کیفیت مواد غذایی می شود.)
- روغن نسبت به مدل های برقی زودتر داغ می شود.
- قابلیت کار با کپسول گاز را هم دارد و برای نقاطی که دسترسی به گاز شهری ندارند مناسب است.
معایب
- ایمنی پایین تر آن نسبت به سرخ کن های برقی به خاطر کار کردن با گاز
- تمیزکاری آن سخت تر است.
سخن آخر
در پایان توصیه می شود که حتی الامکان جهت حفظ سلامتی بدن و جلوگیری از بروز چاقی و اضافه وزن برای خود و افراد خانواده تان، مصرف غذاهای سرخ شده را به کمترین میزان برسانید. در صورت تمایل برای خرید سرخ کن حتماً نیازهای خانواده را بسنجید و با مشورت و تحقیق سرخ کن مناسب را تهیه فرمایید.
برای خرید می توانید به فروشگاه لوازم خانگی توانا مراجعه کنید
